رابطه مسئوليت اجتماعي شرکت با اجتناب مالياتي

جزئیات و دریافت

این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.

فهرست مطالب
عنوان                                                   صفحه

فصل اول: كليات طرح
1-1- بيان مساله .......................................................................................................................................................2
1-2- اهداف تحقيق.................................................................................................................................................3
1-3- اهميت موضوع تحقيق و انگیزش انتخاب آن.................................................................................................3
1-4- سوالات و فرضيه هاي تحقيق........................................................................................................................4
1-5- مدل های تحقیق.............................................................................................................................................4
1-6- تعاریف عملیاتی متغیرها و واژه های کلیدی..................................................................................................7
1-7- روش تحقيق...................................................................................................................................................9
1-8- قلمرو تحقيق..................................................................................................................................................9
1-1-1- قلمرو موضوعي تحقيق.......................................................................................................................9
1-8-2- قلمرو مکاني و زماني تحقيق...............................................................................................................9
1-9- جامعه و حجم نمونه ...................................................................................................................................10
1-10- محدودیت ها و مشکلات تحقیق...............................................................................................................10
فصل دوم: مطالعات نظري
2-1-  مقدمه..........................................................................................................................................................12
2-2- تعاریف مسئولیت اجتماعی..........................................................................................................................13
2-3- تعریف های سازمانی CSP.........................................................................................................................17
2-4- ابعاد مسئولیت اجتماعی...............................................................................................................................17
2-5- اهميت ماليات..............................................................................................................................................18
2-6- نقش ماليات در جامعه.................................................................................................................................18
2-7- ماليات و جايگاه آن در اقتصاد.....................................................................................................................19
2-8- نگاهي بر درآمدهاي مالياتي ........................................................................................................................19
2-9- مفهوم و تعريف ماليات و اصول وضع آن ..................................................................................................20
2-10- اصول وضع ماليات....................................................................................................................................21
2-11- مفهوم اجتناب مالياتي................................................................................................................................23
2-12- تمايز فرار مالياتي و اجتناب مالياتي...........................................................................................................25
2-13- زمينه هاي پيدايش فرار مالياتي..................................................................................................................26
2-14- اندازه گيري فرار مالياتي در ايران..............................................................................................................27
2- 15- کارت بازرگاني، کد اقتصادي و فرار مالياتي.............................................................................................28
2-16- ناکارآمدي نظام مالياتي ايران، علل و زمينه ها............................................................................................29
2-17- رابطه مفاهيم مالياتي با مفاهيم حسابداري و گزارشگري ..........................................................................35  
2- 18- رابطه اجتناب مالياتي با شفافيت گزارشگري............................................................................................37
2-19- گزارشگري مالي و گزارشگري مالياتي......................................................................................................37
2-20- تحقيقات انجام شده در مورد اجتناب مالياتي............................................................................................39
2-21- خلاصه و جمع بندي.................................................................................................................................43
فصل سوم: روش تحقيق
3-1- روش تحقیق................................................................................................................................................46
3-2- جامعه آماری................................................................................................................................................47
3-3- حجم نمونه و روش اندازه گیری.................................................................................................................47
3-4- ابزار جمع آوری اطللاعات..........................................................................................................................48
3-5- روش تجزیه تحلیل داده ها..........................................................................................................................48
3-5-1- تعاريف عملياتي متغيرها...................................................................................................................51
3-5-2- تفسير متغيرهاي تحقيق.....................................................................................................................54
3- 6- خلاصه فصل سوم......................................................................................................................................55
فصل چهارم: تجزيه و تحليل اطلاعات
4 – 1 – مقدمه .....................................................................................................................................................57
4-2- آمار توصيفي ...............................................................................................................................................57
4– 3– ضريب همبستگي بين متغيرهاي تحقيق.....................................................................................................61
4-4- نتايج بررسي مفروضات اساسي مدل رگرسيون خطي ................................................................................64
4-5- نتايج آزمون فرضيه‌هاي تحقيق.....................................................................................................................65
4-5-1- نتيجه آزمون فرضيات تحقيق در رگرسيون مدل (1) - معیار سنجش اجتناب مالیاتی (متغیر وابسته) نرخ موثر مالياتي نقدي.....................................................................................................................................66
4-5-2- نتيجه آزمون فرضيات تحقيق در رگرسيون مدل (1) - معیار سنجش اجتناب مالیاتی (متغیر وابسته) نرخ موثر مالياتي نقدي بلند مدت....................................................................................................................71
4-5-3- نتيجه آزمون فرضيات تحقيق در رگرسيون مدل (1) - معیار سنجش اجتناب مالیاتی (متغیر وابسته) اختلاف دائمي ماليات.......................................................................................................................................76
4 – 6 – خلاصه فصل چهارم ..............................................................................................................................82

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1– نتیجه گیری (خلاصه يافته‌هاي تحقيق)........................................................................................................86
5-1-1- تحليل تطبيقي يافته ها ......................................................................................................................89
5-2- پيشنهادات....................................................................................................................................................90
-    پیشنهاداتحاصل تحقیق..........................................................................................................................90
-    پیشنهادت چانبی...................................................................................................................................91
-    پیشنهادات برای محققین بعدی.............................................................................................................91
5-3- خلاصه فصل پنجم .....................................................................................................................................91
پيوست.........................................................................................................................................................................92
فهرست منایع و ماخذ...............................................................................................................................................120

چکیده انگلیسی (Abstract)  .................................................................................................................................122

فهرست جداول
عنوان                                                   صفحه
جدول 2 -1- خلاصه تحقيقات انجام شده در خصوص اجتناب مالياتي.....................................................................42
جدول 3-1- جدول نمونه گيري تحقيق......................................................................................................................47
جدول 4-1- آمار توصيفي متغيرهاي استفاده شده در مدل های تحقيق.......................................................................59
جدول 4-2- ماتريس ضريب¬همبستگي متغيرهاي تحقیق............................................................................................62
جدول 4-3- نتايج برآورد مدل (1) تحقيق - معیار سنجش اجتناب مالیاتی (متغیر وابسته) نرخ موثر مالياتي نقدي...67
جدول 4-4- نتايج برآورد مدل (1) تحقيق - معیار سنجش اجتناب مالیاتی (متغیر وابسته) نرخ موثر مالياتي نقدي بلند مدت.............................................................................................................................................................................72
جدول 4-5- نتايج برآورد مدل (5) تحقيق - معیار سنجش اجتناب مالیاتی (متغیر وابسته) اختلاف دائمي ماليات.....77
جدول5-1- خلاصه نتايج و يافته‌هاي تحقيق..............................................................................................................88

 
فصل اول
 کليات طرح

1-1- بيان مساله
اين تحقيق به دنبال بررسي رابطه بين مسئوليت اجتماعي شرکت با اجتناب مالياتي شرکت¬هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مي¬باشد. اجتناب مالياتي كه موجب كاهش خروج وجه نقد از شركت بسوي دولت مي¬شود، از گذشته بعنوان يك ارزش براي سهامداران تلقي مي¬شده است. چشم انداز كلي اجتناب مالياتي بر اين نكته دلالت دارد كه مديران فرصت طلبي كه بدنبال اجتناب از پرداخت ماليات هستند، بوسيله ايجاد عدم شفافيت در گزارشگري مالي بدنبال سوء استفاده¬هاي مالي هستند و بيشتر اين كار را در جهت منافع شخصي خود انجام مي¬دهند. شفافيت در گزارشگري مالي سبب تسهيل نظارت بر عملكرد مديران از سوي سهامداران مي¬شود. حال آنكه با وجود عدم شفافيت در گزارشگري مالي، كنترل و نظارت سهامداران بر مديران كاهش خواهد يافت. همچنين مديران فرصت طلب از ساير روشها و تكنيك¬ها براي پرداخت ماليات كمتر استفاده مي¬كنند كه اين امر سبب تحمل هزينه¬هايي براي مالكان شركت خواهد شد. لذا اين تحقيق بدنبال بررسي رابطه بين گزارشگري مالي سوءدار و گزارشگري مالياتي سوءدار مي¬باشد.
اطلاعات باعث تخصيص كارآ و بهينه¬ي منابع در اقتصاد بازار سرمايه مي¬شود. افشاء و سازمان¬ها و نهادهاي ايجاد شده جهت تسهيل افشاء بين مديران و سرمايه¬گذاران نقش مهمي را در برطرف كردن اين مشكلات بازي مي¬كنند. واضح است كه قانونگذاران و سرمايه¬گذاران براي داشتن گزارشگري مالي با كيفيت بالا هم رأي هستند زيرا اعتقاد غالب اينست كه كيفيت گزارشگري مالي مستقيماً روي بازارهاي سرمايه تاثير مي¬گذارد. آرتور ليوايت رئيس SEC (1998؛ 80) بيان مي¬كند كه: "من بطور راسخ ايمان دارم كه موفقيت بازار سرمايه مستقيماً به كيفيت سيستم¬هاي حسابداري و افشاء وابسته است. سيستم هاي افشاء آنهايي هستند كه طبق استانداردهاي با كيفيت بالا ايجاد شده اند و به سرمايه گذاران در قابليت اتكا گزارشگري مالي اطمينان مي¬دهند – و بدون اعتماد سرمايه گذاران بازارها نمي توانند رشد كنند."
علي رغم ارزش منافع مسئوليت اجتماعي و پاسخگويي اجتماعي، بسياري شركت¬ها برخلاف اين اهداف عمل مي¬کنند. اين تصميم هزينه¬هاي بالقوه ايجاد شده با مسئوليت اجتماعي و پاسخگويي اجتماعي را منعكس مي¬كند.
براي سنجش اجتناب مالياتي از سه معيار ذيل استفاده مي¬شود:
CETR: نرخ موثر ماليات نقدي.
LCETR: نرخ موثر ماليات نقدي بلند مدت
PBTD: اختلاف دائمي ماليات
اين تحقيق بدنبال ارائه پاسخ براي سوال زير مي باشد:
آيا مسئوليت پذيري اجتماعي با اجتناب مالياتي رابطه دارد؟
در اين تحقيق تلاش مي¬شود تا با استفاده از عوامل تاثيرگذار بر اجتناب مالياتي، به رابطه مسئوليت پذيري اجتماعي با اجتناب مالياتي  پاسخ داده شود.

1-2- اهداف تحقيق
هدف از انجام این تحقیق بررسی رابطه بين مسئوليت اجتماعي شرکت با اجتناب مالياتي شرکت¬هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می¬باشد.

1-3- اهميت موضوع تحقيق و انگیزش انتخاب آن
شرکت¬ها براي در اختيار قرار گرفتن منابع سرمايه گذاران بايد قادر باشند انتظارات آنها را برآورنده سازند و همچنين بر طبق قانون بايد حقوق دولت را که يکي از مهم¬ترين آن¬ها ماليات است، پرداخت کنند. بر اين اساس چون با پرداخت ماليات ميزان بازده مالکان کاهش پيدا مي¬کند، اين موضوع منجر به کاهش انگيزه¬ي سرمايه گذاران جهت خريد سهام و سرمايه گذاري مي¬گردد. عدم توجه مديريت به کاهش هزينه¬هاي ناشي از تحميل ماليات و عدم تلاش در تعيين درآمد مشمول ماليات، باعث انتقال منابع از مالکان به دولت خواهد شد. با اين توصيف انتظار مالکان اين است که جهت جلوگيري از انتقال ثروتشان به دولت، مديريت اقدام به انجام فعاليت¬هايي نمايد که سود حسابداري را محافظه کارانه تر شناسايي کنند، در اين ميان قيمت سهام شرکت نيز نه تنها کاهش نداشته باشد، بلکه افزايش هم داشته باشد. به همين منظور مديران شرکت¬ها براي برآورده شدن انتظارات سرمايه¬گذاران به دنبال راه کارهايي هستند تا از آن طريق بتوانند ماليات پرداختني واحد اقتصادي را کاهش دهند و از کاهش بازده شرکت نيز جلوگيري کنند.
بطور کلي اهداف تحقيق عبارتند از:
-  ارائه راهکارهايي جهت کاهش هزينه¬هاي نمايندگي
- کاهش مدت زمان رسيدگي به پرونده¬هاي مالياتي
- کاهش هزينه¬هاي دولت براي اخذ ماليات از موديان و علي الخصوص موديان بزرگ مالياتي

1-4- سوالات و فرضيه هاي تحقيق:
سوالات تحقیق:
اين تحقيق بدنبال ارائه پاسخ براي سوال زير مي¬باشد:
آیا مسئولیت پذیری اجتماعی با اجتناب مالیاتی رابطه دارد؟

فرضیه های تحقیق:
فرضيه براساس تحقيق انجام شده توسط هوي و همکاران (2013) به شرح ذيل تدوين شده است:
1.    اجتناب مالياتي با فعاليت¬هاي مسئولانه اجتماعي رابطه دارد.
2.    اجتناب مالياتي با بدهي¬هاي احتمالي ناشی از فعالیت¬های غير مسئولانه اجتماعي رابطه دارد.

نکته: از آنجایی که در این پژوهش اجتناب مالیاتی با سه روش مجزا محاسبه می¬شود، و نیز برای فعالیت¬های مسئولیت اجتماعی سه متغیر در نظر گرفته شده است، برای هر فرضیه نه حالت آزمون می¬شود ؛ که در ادامه تحقیق به تفصیل شرح داده خواهد شد.

1-5- مدل های تحقیق
مدلهايي که براي آزمون فرضيه¬هاي اين تحقيق در نظر گرفته شده¬اند، بر گرفته از مدلهاي رگرسيون چند متغيره تحقيق هوی و همکاران (2013) است که در فصل سوم به طور کامل به آن اشاره مي¬شود. در اينجا نيز مدل¬هاي مورد استفاده در تحقيق به اختصار و به صورت زيربيان مي¬شود:
ج
AGGRESSIVEit = β0 + β1 CSRit + β2 POS_CSRit + β3 ABS_DAit + β4 IOit + β5 CASHit + β6 ROAit + β7 LEVit+ β8NOLit + β9 ΔNOLit+ β10 FIit + β11 PPEit + β12 INTANGit + β13 EQINCit + β14 R&Dit + β15EMPit+ β16 ΔSALEit + β17 SIZEit-1 + β18MBit-1+ εit

که در آن:

AGGRESSIVEit: اجتناب مالياتي با استفاده سه روش ذيل برآورد مي شود:

نام متغير    نماد    نحوه اندازه گيري
نرخ موثر مالياتي نقدي    CETR    وجه نقد پرداختي بابت ماليات
سود قبل از کسر ماليات

نرخ موثر مالياتي نقدي بلند مدت    LCETR    مجموع وجوه نقد پرداختي بابت ماليات درطي3سال
مجموع سود قبل از كسر ماليات طي همان دوره

اختلاف دائمي ماليات    PBT    ماليات ابرازي - ماليات طبق برگ تشخيص
مجموع داراييهاي اول دوره

نرخ موثر مالياتي نقدي:
منظور از وجه نقد پرداختی، مبلغی است که بعد از برگ تشخیص قطعی به اداره دارایی پرداخت می¬گردد؛ حال آنکه هر شرکت برای سود قبل از کسر مالیات خود درصدی را به عنوان مالیات عملکرد (در ایران 25%)  ذخیره در نظر می-گیرد و به این ترتیب نسبت ذخیره مذکور به سود قبل از کسر مالیات 4/1 یا 25% می¬باشد ولی نسبت مبلغ پرداختی بعد از برگ تشخیص قطعی به سود قبل از کسر مالیات می-تواند بیشتر، مساوی و یا کمتر از 4/1 باشد.

نرخ موثر مالياتي نقدي بلند مدت:
با توجه به فرمول نرخ موثر مالیات نقدی که انحراف مثبت، منفی و یا عدم انحراف از مالیات را برای سال جاری نشان می¬دهد، میتوان میانگین نرخ موثر مالیاتی نقدی چند سال اخیر شرکت را نیز بدست آورد و مالیات گریزی یا عدم آن را تعیین نمود و قضاوت کامل¬تری نسبت به وضعیت شرکت داشت.
 

اختلاف دائمي ماليات:
با توجه به فرمول فوق مشاهده می¬شود که انحراف مالیاتی نسبت به دارایی¬های اول دوره سنجیده می¬شود زیرا هرچه اجتناب مالیاتی بالاتر باشد رقم افزوده شده به دارایی-های اول دوره(سرمایه شرکت) بیشتر خواهد بود و بالعکس. در این تحقیق سه پارامتر تعیین کننده فوق درزمينه اجتناب مالیاتی در رگرسیون سنجیده خواهد شد.

CSRit: براي مسئوليت پذيري اجتماعي از سه روش به شرح ذيل استفاده مي¬شود
1) نحوه محاسبه مخارج EER: علاوه بر دستمزد کارمندان، شرکت ها نيز بايد با تامين سود، مراقب کيفيت زندگي کارمندان باشند. اين تحقيق از منابع انساني صرف شده به صورت درصدي از درآمد براي سنجش واکنش شرکت نسبت به کارمندان استفاده مي¬کند. اين مخارج عبارتند از حقوق،
هزينه¬هاي اضافه کاري، پرداخت ساعت کار، پاداش به مديران و سرپرست¬ها، هزينه رفت و آمد، پاداش¬هاي آخر سال، دستمزد، انگيزه¬هاي تجاري، پرداخت به پيمانکاران، بازنشستگي، جبران خسارت، حقوق بازنشستگي، هزينه¬هاي تعليم و آموزش، مزايا، پرداخت بيمه، هزينه¬هاي ناهار، هزينه مناسبت¬ها براي کارمند، پرداخت پول غذا، مخارج دارويي، و سود سهام به کارمندان.

EER =درآمد/ مخارج منابع انساني.    

2) نحوه محاسبه حفاظت زيست محيط(EP): با هماهنگي بابخش کنترل کيفيت شرکت¬هاي نمونه انتخابي اطلاعات مربوط به نوع گواهينامه¬ها (که در اين پژوهش دو گواهينامه ايزو 9001 و ايزو14001 مورد مطالعه تحقيق بوده است) و زمان اخذ آنها به دست آمده است و براي اطمينان بيشتر، اطلاعات به دست¬آمده از شرکت¬هاي نمونه با ليست سازمان ملي استاندارد، سازمان تاييد صلاحيت مديريت و سازمان غذا و دارو مطابقت داده شده است. براي محاسبه از لوجيت باينري استفاده مي¬شود. چنانچه شرکت داراي گواهينامهISO  باشد 1 و و در غير اين¬صورت 0 را نشان
مي¬دهد.
3) اگر شرکت جزو شرکت¬هاي آلاينده محيط زيست باشد يک در غير اينصورت صفر.