پاورپوینت بهره وری و توانمندسازی نیروی انسانی در مدیریت رفتار سازمانی
دسته بندي :
کالاهای دیجیتال »
رشته مدیریت (آموزش_و_پژوهش)
بهر ه وري عبارت است از به دست آوردن حداکثر سود ممکن با بهر ه گيري و استفاده بهينه از نيروي کار، توان، استعداد ومهارت نيروي انساني، زمين، ماشين، پول، زمان، مکان و … به
منظور ارتقاي رفاه جامعه، بهر ه وري در سطح فرد، سازمان و ملي تقسيم مي شود و داراي منابع و فوايدي از جمله: صرفه جويي در هزينه ها، ارتقاي شغلي کارکنان، ايجاد محيط کاري جذاب،
*واژه بهره وري ترجمه اصطلاحي كلمه لاتين (PRODUCTIVITY) به معني باروري و سودمندي و استعداد توليدي مي باشد. اولين بار اين واژه در مقاله اي از كس ني (QUESNAY) در سال 1766 در حدود 240 سال پيش بكار برده شد و 70 سال بعد از آن در سال 1833 ميلادي فردي بنام ليتره (LITTRE) بهره وري را قدرت توليد تعريف كرد.
از منظري ديگر، بهر ه وري عبارت است از به حداكثر رساندن استفاده از منابع، نيروي انساني و تمهيدات به طريق علمي به منظور كاهش هزينه ها و رضايت كاركنان، مديران و مصرف كنندگان. تعاريف ديگر، بهر ه وري نيروي انساني را حداكثر استفاده مناسب از نيروي انساني به منظور تحقق اهداف سازمان با كمترين زمان و حداقل هزينه برشمرده اند.
*بعبارتي بهره وري يعني:قدرت تولیدی، باروری و مولد بودن.
*در اوائل قرن بيستم از اين كلمه تعريف مناسب تري ارائه شد :
افراد به واسطه دانش و مهارت و انگیزه خود صاحب قدرت هستند و در واقع توانمندسازی آزاد کردن این قدرت است.
توانمندشدن توزیع قدرت بین افراد نیست؛ فرآیندی است که به واسطه آن قدرت نسبی افراد افزایش یافته و یا قدرت جدیدی برای سازمان ایجاد می شود.
بهره وری برابر است با نسبت خروجی به یکی از عوامل تولید.
توانمندشدن یعنی متمایل شدن به تجربه خودکنترلی، خود اهمیت دادن و احساس داشتن اختیار و آزادی عمل؛ توانمندسازی کارکنان به تمامي فعاليت هاي آموزشي و توسعه اي اطلاق مي شود كه از يك سو عوامل ارتباطي مانند قدرت نفوذ در ديگران، توان پذيرش تفويض اختيار و خود راهبري را در كارمندان و مديران ارتقاء مي بخشد و از سوي ديگر عوامل انگيزشي مانند انگيزه و توان انجام وظايف و نقشهاي محوله را در آنان افزايش مي دهد.
*
امروزه بهر ه وري فراتر از کي معيار و شاخص اقتصادي است وبه عنوان کي رو کيرد جامع، کي فرهنگ و نگرش نظا مگرا و کي کلي از همه اجزا مطرح است.کريس آرگريس، وارن بنيس و رنسيس لكيرت استدلال کرد ه اند که براي دستيابي به تعهد کارکنان در کار، خشنودي شغلي و بهر ه وري، مشارکت آ نها در تصميم گيري امر حياتي و بنيادي است. بلچر معتقد است چالش بهر ه وري نياز به پاسخ متفکرانه و سريع دارد. استاف و گريفين ) ۱۹۹۱ (، در يک تحقيق
به کارکنان سازمان اجازه دادند تا کار خود را مجددا طراحي کنند و نسبت به فرآيند تصميم گيري در اين زمينه نيز مشارکت بيشتري داشته باشند که نتايج حاصل از اين تحقيق آن بوده است که ميزان بهر ه وري آنان افزايش پيدا کرده و هزينه هاي توليد کاهش يافت .
تعريف بهره وري
بهره وري عبارت است از به حداكثر رساندن استفاده از منابع،بهره وري تركيبي از كارايي و اثربخشي است. به بيان ساده بهره وري عبارتست از انجام درست كارهاي درست. نيروي انساني و تمهيدات به طريق علمي به منظور كاهش هزينه ها و رضايت كاركنان، مديران و مصرف كنندگان ، بهره وري نيروي انساني را حداكثر استفاده مناسب از نيروي انساني به منظور حركت در جهت اهداف سازمان با كمترين زمان و حداقل هزينه دانسته اند. بر اساس ديدگاه سازمان بهره وري ملي ايران، بهره وري يك نگرش عقلاني به كار و زندگي است. اين مانند يك فرهنگ بوده كه هدف آن هوشمندانه تر كردن فعاليتها براي يك زندگي بهتر و متعالي است. بهره وري عبارت است به دست آوردن حداكثر سود ممكن از نيروي كار، توان، استعداد و مهارت نيروي انساني، زمين، ماشين، پول، تجهيزات زمان، مكان و ... به منظور ارتقاء رفاه جامعه، به گونه اي كه افزايش آن به عنوان يك ضرورت، در جهت ارتقاء سطح زندگي انسانها و ساختن اجتماعي همواره مدنظر صاحبنظران سياست، مديريت و اقتصاد قرار دارد.
بهبود بهره وري موضوعي بوده است که از ابتداي تاريخ بشر و در کليه نظامهاي سياسي و اقتصادي مطرح بوده است. اما تحقيق در موردچگونگي افزايش بهره وري بطور سيستماتيک و در چهارچوب مباحث علمي تحليلي از حدود ۲۰۰ سال پيش به اين طرف بطور جدي مورد توجه انديشمندان قرار گرفته است.
واژه « بهره وري» براي نخستين بار بوسيله فرانسوا کنه رياضيدان و اقتصادان فرانسوي بکار برده شد. «کنه» با طرح جدول اقتصادي ، اقتدار هر دولتي را منوط به افزايش بهره وري در بخش کشاورزي مي دانست. در سال ۱۸۸۳ فرانسوي ديگري بنام ليتره بهره وري را دانش و فن توليد تعريف کرد. با شروع دوره نهضت مديريت علمي در اوايل سالهاي ۱۹۰۰، فردريک وينسلو، تيلور و فرانک و ليليان گيلبريث به منظور افزايش کارائي کارگران، درباره تقسيم کار ، بهبود روشها و تعيين زمان استاندارد، مطالعاتي را انجام دادند کارائي بعنوان نسبتي از زمان واقعي انجام کار به زمان استاندارد از پيش تعيين شده تعريف شد.
اما واژه اي که به تدريج جنبه عمومي تر و کلي تر پيدا کرد و در ادبيات مديريت رايج گرديده « بهره وري» بود که در سال ۱۹۵۰ سازمان همکاري اقتصادي اروپا بطور رسمي بهره وري را چنين تعريف کرد :
" بهره وري حاصل کسري است که از تقسيم مقدار يا ارزش محصول بر مقدار يا ارزش يکي از عوامل توليد بدست مي آيد. بدين لحاظ مي توان از بهره وري سرمايه، مواد اوليه و نيروي کار صحبت کرد."
همچنين درسال 1958آژانس بهره وري اروپا ( ( EPA بهره وري رادرجه وشدت استفاده موثرازهريك ازعوامل توليد تعريف كرد همچنين اين سازمان اعلام داشت كه بهره وري يك نوع طرز فكر وديدگاه است
براين پايه كه هر فرد مي تواند كارهاووظايفش را هرروز بهترازروز قبل به انجام برساند از نظر اين آژانس اعتقاد به بهره وري يعني داشتن ايمان راسخ به پيشرفت وتعالي انسانها. ودركل بهره وري مفهومي است که براي نشان دادن نسبت برون داد بر درون داد يک فرد، واحد و سازمان به كار گرفته مي شود.
داده/ ستانده =بهره وري
از اوايل شروع دهه 1970بهره وري يكي از مهمترين موضوعاتي بوده است كه درسطح سازمانهاودرسطح كشورهاتوجه ويژه اي به آن شده است مقدار ونرخ رشد بهره وري درهركشور تاثير بسزائي برروي سطح زندگي .تورم .بيكاري .سلامت اقتصادي جامعه ورقابت پذيري در سطح جهاني دارد در يك نظر سنجي كه از مديران صنايع كشور امريكا انجام شده است بيش از90%مديران بر اين باور بوده اند كه "ارتقاءبهره وري يكي ازدو يا سه موضوع مهم وجدي مي باشد كه كشور باآن روبروست "البته بهره وري در همه بخشهاي اقتصادي اعم از صنعت خدمات وكشاورزي مطرح است بطوريكه افزايش بهره وري در بخش خدمات يكي از مشخصه هاي جوامع پيشرفته امروزي مي باشد.
سطوح بهره وري :
(الف)بهره وري فردي :
منظورازبهره وري فردي استفاده بهينه از استعدادهاوتوانائيهاي بالقوه فرد در مسير رشد وتعالي زندگي خود مي باشد
(ب)بهره وري در خانه :
ارتقاءبهره وري درخانه موجب پايين آمدن ضايعات ازبين رفتن اسراف وكيفيت زندگي بهتر دراستفاده از امكانات زندگي مي شود.
(پ)بهره وري درسازمان :
بهبود بهره وري درسازمانها موجب استفاده بهينه از منابع تقليل ضايعات كاهش قيمت تمام شده بهبود كيفيت ارتقاءرضايت مشتريان، دلپذيري محيط كار وافزايش انگيزه وعلاقه كاركنان به كار بهتر بوده كه نهايتا موجب رشد وتوسعه سازمان خواهد شد كه اين گونه سازمانهارا اصطلاحأ سازمانهاي يادگيرنده مي نامند .
(ت)بهره وري درسطح ملي:
افزايش بهره وري تنها را ه توسعه اقتصادي كشورها مي باشد كه موجب ارتقاءسطح رفاه زندگي يك ملت مي گردد تحولات معجزه آسا دربرخي ازكشورها منجمله ژاپن چين ومالزي نتيجه افزايش بهره وري واستفاده بهينه كارا واثر بخش ازمنابع فيزيكي وانساني كشورهايشان بوده است
اهميت بهر ه وري
در عصر حاضر، بهر ه وري را يك روش، يك مفهوم و يك نگرش دربار هي كار و زندگي م ينامند و در واقع به آن، به شكل يك فرهنگ و يك جها نبيني مي نگرند؛ بهر ه وري در همه شئونات، كار و زندگي فردي و اجتماعي مي تواند دخيل باشد و يك شاخص تعيين كننده درآمد سرانه هر كشور است و براي افزايش بهر ه وري ملي هر كشور بايد درآمد سرانه آن كشور افزايش يابد .
ارتقاي بهره وري از طريق افراد
سازمان ها، مجموعه اي از عوامل انساني، تکنولوژي، فني، ساختاري، فرهنگي و ديگر عناصر محيطي هستند ک ه در راستاي تحقق هدف هاي از پيش تع يين شده و مشترک درتعاملاند. بدون شك با توجه به اينکه اين هدف ها و منابع افراد الزاما بر هم انطباق نداشته، شيوه مواجهه مديران در ايجاد تعادل،کاهش تعارض و استفاده بهينه از توانايي هاي بالقوه افراد و عناصر حائز اهميت است. در اين راستا، ک ارکنان هر سازمان مهمترين جزء سازمان محسوب مي شوند که توجه به خواست و تأمين نيازهاي مورد نظر آنها غير قابل اجتناب است .براي افزايش بهر ه وري در سازمان نياز به تأمين شرايط متعددي داريم که مهمترين آن عامل انساني است. نيروي انساني برانگيخته شده براي انجام وظايف خود مه مترين عامل بهر ه وري است . نيروي انساني که از با ارز شترين منابع هر سازمان محسوب مي شود و از ديرباز تاکنون عامل اصلي پيشرفت ممالک مختلف بوده است. نيروي انساني توانا و کارآمد است که بتواندسازمان را کارا، سودآور و مفيد به حال جامعه بسازد و در کل، کشور را شکوفا و از وابستگي برهاند. پايين بودن بهر ه وري فردي در شرکتهاي توليدي سبب مي شود تا به عامل بهسازي نيروي انساني توجه بيشتري بشود ويکي از عواملي که در بهسازي نيروي انساني تأثير بسزايي دارد، ارزيابي عملکرد کارکنان است.
اولين گام ارتقاي بهر ه وري، بهبود بهر ه وري در سطح فردي است و بهسازي راهي است که به بهر ه وري منتهي مي شود.
چرخه بهر ه وري
ادامه فعاليتهاي سازمانها بدون شناخت وضعيت موجود آن، علي رغم صرف هزينه هاي هنگفت براي بهبود بهر ه وري اگر نه غيرممكن ولي مشكل بوده و همواره با بحرا نهايي نظير وجود تعارض، افزايش دوبار ه کار يها و پايين بودن كيفيت خدمات دست به گريبان خواهد بود. يكي از را ههاي رهايي از اين معضل، استفادها ز چرخه بهر ه وري ا ست. چرخه بهر ه وري فرايندي ا ست كه انداز ه گيري برنامه هاي بهر ه وري در هر سازمان بر اساس آن انجام مي شود.
يك چرخه بهر ه وري شامل چهار مرحله زير است كه به شكل يك چرخه ي بسته عمل مي كند.
انداز ه گيري بهر ه وري، ارزيابي وتحليل شاخصها، برنامه ريزي بهر ه وري، بهبود بهر ه وري )انجام فعاليتهاي بهبود(.
با اجراي صحيح چرخه بهر ه وري همواره مي توان وضع موجود شركت را تحت كنترل قرار داده و در جهت بهبود آن كوشيد )خاکي، 1386(.
سنجش و انداز ه گيري بهر ه وري
انداز ه گيري بهر ه وري ابزاري مؤثر در تجزيه و تحليل عملكرد سازمان بوده و ضمن آن كه مشخص مي كند