اوقات فراغت در شهر تهران و اكوسيستم طبيعي آن

جزئیات و دریافت

بخشی از متـنِ ایـن تـحقیـق :

فصل اول :
مقدمه
افزايش امكانات مادي، كاهش زمان كار روزانه ، افزايش تعطيلات هفتگي و سالانه ، پيدايش سالهايي در دوران جواني كه فرد با فقدان و يا كمي مسئوليت روبروست و در مجموع توجه بشر به زمان فراغت به عنوان بخشي جدي از دوران زندگي ، اين پديده را در جايگاهي قرار داده است كه بي توجهي به آن علاوه بر ايجاد ضايعات و آسيب هاي اجتماعي ، موجبات نارضايتي جامعه را نيز فراهم خواهد نمود . افزايش اوقات فراغت از 3 سال در جامعه كشاورزي به 12 سال در جامعه صنعتي و حتي 19 سال در جامعه فراصنعتي در طول عمر يك نسل امروزي نسبت به سادگي بتوان از آن چشم پوشيد. تأثير بهره بردادري مطلوب از اين بخش از زندگي ، در پرورش انسان و رشد و شكوفايي شخصيت وي و در نهايت تكامل جامعه به حدي است كه برخي تمدن جديد را « تمدن فراغت » ناميده اند. ( ساورخاني ، 1370 ، 764 )
در شهرهاي بزرگ تراكم بالاي ساختمان ، كمبود و قيمت بالاي زماني ، مانعي بر سر راه ايجاد اماكن ورزشي ، تفريحي و گردشگري براي رفع نياز ساكنين شهر مي باشد . از اينرو توجه به زمينهاي حاشيه شهر و حتي مناطق خوش آب و هواي حومه شهرها به عنوان روشي جايگزين ، مورد توجه قرار گرفته است . در ايران خلأ قدرت اداري موجود در اين زمينه يكي از موانع اساسي پرداختن به اين امر است . بدين معني كه شهرداريها خود را در چارچوب محدوده قانوني شهر موظف و مكلف به برنامه ريزي مي بينند و فراتر از آن را در خارج از حيطه مسئوليتي خويش مي دانند . ازدحام جمعيت در ايام تعطيل در پاركها و فضاهاي تفريحي داخل شهر و نيز خروج صدها هزار نفر از ساكنين در تعطيلات پايان هفته به حومه هاي شهر و پناهگيري در دامان طبيعت نمودهايي است از كمبود امكانات تفريحي شهر و نيز خستگي از دغدغه هاي زندگي شهري كه لزوم توجه به امكانات تفريحي شهري را اشعار مي دارند .
شهر تهران به صورتي شگفت آور تمام مراحل تحول و توسعه شهري را در طول كمتر از نيم قرن از سر گذرانيده و اينك به يكي از بيست كلان شهر پر مسأله جهان تبديل شده است .
محدوه‌ تهران قديم تا شصت سال پيش فقط چهار درصد از سطح تهران امروزي را دارا بوده است . رشد و توسعه اين شهر تا جنگ جهاني دوم بطور آرام و يكنواخت بوده اما توسعه آن بعد از جنگ سرعت بيشتري گرفته و در سال 1354 به حدود 12 برابر افزايش يافته در حاليكه توسعه آن در سراسر دوره قاجاريه فقط چهار برابر بوده است . در روند اين تحول سريع و ناموزون ، چشم انداز جغرافيايي و خاستگاه طبيعي تهارن با تغييرات ويرانگر و انواع عدم تعادل روبرو گرديده است . گسترش خزندة شهر به دامنه هاي كوهستاني البرز و دشتهاي سرسبز جنوبي و ادغام صدها روستا و هكتارها باغ و مزرعه در پيكر آن ، تمام حيات شهروندان را به مخاطره افكنده است .
در گذشته آلودگيهاي زيست محيطي تهران بسيار محدود بوده بطوريكه از سده هشتم تا سده سيزدهم تهران بقدري مشجر و سر سبز بوده كه آن را به باغ گلزار و چنارستان و همچنين به بهشت پريان توصيف كرده اند .
در سه دهه اخير به علت گسترش بي رويه تهران بيش از 300 هكتار از اراضي كشاورزي داخل محدوده 5 ساله و  2000 هكتار از اراضي محدوده 25 ساله  به مصارف ساختمان هاي شهري رسيده است .
با توجه به شرايط حساس زيست محيطي و كالبدي تهران از يك سو ، و نيازهاي روز افزون اجتماعي و فرهنگي مردم به فضاهاي باز شهري از سوي ديگر ، ضرورت بازنگري ، سازماندهي و نظام بخشي به اين فضاها ، روز به روز بيشتر احساس مي شود . بنابراين لازم است كه در چارچوب برنامه ها و طرح هاي كلان شهر تهران ، برنامه ريزي براي فضاهاي باز و سبز ، به عنوان يك بخش مستقل در برنامه ريزي شهري ، مدنظر قرار گيرد و راهبردهاي نوين و مناسب براي آن ارائه گردد .
با توجه به وضعيت اكولوژيكي منطقه ، خشكي اقليم ، گرد و غبار كويري ، فشردگي بافتهاي مسكوني و ميزان زياد آلودگي هوا و صدا ، ضروري است كه برنامه هاي مربوط به توسعه فضاي سبز ، نه فقط به صورت توسعه سطوح سبز پراكنده در داخل شهر ، بلكه به عنوان يك نظام هماهنگ متشكل از انواع فضاهاي باز و سبز درون شهري ، حاشيه شهري و برون شهري توسعه و انتظام پيدا كند .
پهنه جغرافيايي تهران با قرار گرفتن ميان سلسله جبال البرز و دشت كوير از يك طرف ، دو رودخانه بزرگ كرج و جاجرود از طرف ديگر ، از تنوع محيطي و اقليمي ويژه اي برخوردار است .
دامنه هاي سرسبز و دره هاي پر آب كوهستانهاي شمالي تهران از چنان ارزشهاي طبيعي، جاذبه هاي محيطي و چشم اندازهاي بديع برخوردار است كه بايستي به عنوان ذخائر طبيعي و ثروت ملي براي حال آينده مورد حفاظت و احياء قرار گيرد . دره هاي شمالي تهران مانند سوهانك ، دارآباد ، دربند ، دركه ، فرحزاد و كن ، از دير باز به عنوان تنفس گاه شهر و بستر تماس مردم با طبيعت مورد  استفاده بوده است . اما متأسفانه در طول چند دهه گذشته دامنه هاي البرز به نحو شتابناك مورد هجوم ساخت و سازهاي بي رويه و تجاوز سوداگرانه قرار گرفته است . خوشبختانه در سالهاي اخير ، همراه با تحول ديدگاهها در برنامه ريزي و مديريت شهري در تهران و با توجه به رشد آگاهي زيست محيطي مردم ، انديشه ها و تصميمات مربوط به ايجاد پيوند ميان شهر و طبيعت و ساماندهي دره هاي شمال تهران قوت گرفته است . طرح « سازماندهي و طراحي شهري محور تفريحي فرحزاد » نيز به همين منظور در دست تهيه قرار گرفته است .

1 ـ 1 ـ اوقات فراغت
اوقات فراعت دلپذيرترين اوقات آدمي است . بخشي از عمر او كه از آن خود اوست . ساعاتي فارغ از كار روزانه و رنج ايام كه مصرف آن چيزي مي كند كه خود مي خواهد ، خود بر مي گزيند و اگر عاملي بيرون از او دخالت نكند ، به رضا  و رغبت دل مي گذراند . اين لحظات براي عالمان دقايق تعمق ، براي هنرمندان زمان پديد آوردن و براي بي فكران و بي هنران ملال آورترين اوقات است . از اينروست كه اين اوقات براي عده اي بارور و شوق انگيز و براي عده اي مفسده انگيزترين اوقات است . زمان عظيمي كه يك سوي آن بارو كردن عمر و زندگي  و سوي  ديگر آن ضايع شدن و هدر رفتن لحظه هاي شيرين و زود گذر است . اوقات فراغت نزديكترين پيوند را با زندگي معنوي و فرهنگ دارد . اوقاتي كه به ميل و اختيار در راه آموختن ، آفريدن ، ساختن ، پژوهش ، تربيت ، مشاركتهاي داوطلبانه اجتماعي ، خدمات رايگان انساني ، گسترش افقهاي فكري و در بسياري از عرصه هاي ديگر زندگي صرف مي شود ، تبعاً ارتباط آن با حيات معنوي و فرهنگي جامع تنگاتنگ است . ( عمران ، ؟ 1 ، 3 )
تفريح مجموعة اشتغالاتي است كه فرد كاملاً با رضايت خاطر براي استراحت يا كسب انرژي ، توسعة آگاهانه يا فراگيري غير انتفاعي و مشاركت اجتماعي داوطلبانه ، بعد از رهايي از الزامات شغلي ، خانوادگي و اجتماعي به آن مي پردازد ، اوقات فراغت مدت زماني است كه كار شخصي به عهده انسان نبوده و فرد در آن به فعاليتهاي دلخواه خود مي پردازد كه اين موجب پرورش  استعداد ، شكوفايي شخصيت و برآوردن نيازهاي جسمي و روحي و اجتماعي مي گردد . ( شهابي ، 1366 ، 7 ، 8 )
•    فراغت مدت زماني است كه فرد به استراحت براي رفع خستگي ، به تفريح براي رفع كسالت و دلتنگي و به فعاليتهاي انتخابي براي رشد و توسعه ظرفيتهاي جسم و روح خود مي پردازد . ( اردلان ، ؟ ، 38 )
•    فراغت زمان فروخته نشده اي كه متعلق به فرد است ، زمانيكه فرد به ميل خود از آن استفاده مي كند ؛ فراغت نوعي رهايي از وظايف اجتماعي است .
•    فراغت فضاي توسعه انساني است و به انساني كردن كار منتهي خواهد شد. (ماركس )

نظريات مرتبط با فراغت
به طور كلي در رابطه با پيدايش فراغت و گرايش انسان به آن سه نظريه عنوان مي شود :
-    اولين نظريه مباني تفريح را مذهب مي داند . « دوركيم » و « جين هاريس » را مي توان از طرفداران اين نظريه نام برد . بطور كلي اين نظريه حاكي از اين است كه تفريح بصورت نمايش و رقص و آواز ، از مذهب سرچشمه گرفته و نوعي رفتار اجتماعي است كه در ايجاد وحدت ميان اعضاي يك گروه و يا قبيله نقش بزرگي را ايفا مي كند .
-    دومين نظريه ، نظريه غريزي بازي و تفريح است . از طرفداران اين نظريه مي توان « جيمز بالدوين « …. ويليام مك دوگان » و « كارل گروس » را نام برد . گروس در كتاب « بازي و بشر » معتقد است كه بازي انسان مانند بازي حيوانات از يك نياز فطري سرچشمه مي گيرد و وظيفة اصلي بازي در سنين كودكي آماده سازي طفل براي بزرگسالي است .
-    و بالاخره سومين نظريه ، نظريه مبني بر استراحت و كسب لذت است . « اسپنسر » در اين خصوص علتي گرايش انسان به تفريح را رها شدن از نيروهاي اضافي مي داند .
« مورتين لازواروس » روانشناس آلماني ، عامل تفريح را نياز بشر به استراحت و جبران خستگي بيان مي كند . لازم به ذكر است كه افرادي مثل  « گروس » در مورد پيدايش تفريح و بازي نظري بنيامين دارند ، يعني ضمن قبول نظريه مربوط به غريزي بودن تفريح ، فرضيه استراحت و رهايي از مسئوليت ها و كسب لذت را نيز قبول دارند . ( حميد و نتايج ، 1380 )

اهداف گذران فراغت
اوقات آزاد هر شخص متعلق به خود اوست و خود مي داند كه چگونه از آنها و در چه كارهايي استفاده كند . آنچه ميان اين اوقات مشترك است ، همين آزادي فرد در رسيدن به امور دلخواه است و بالتبع نتيجة آن راحتي خيال و امنيت ، استراحت و آرامش ، تنوع و دوري از تكرار ، خلاقيت و در مجموع فرصتي براي روح تشنة انسان است براي تفكر مجدد با نگاهي محيط بر وجود خود .
هر چه زندگي شهري ريشه دارتر باشد ، مشكلات ناشي از آن بيشتر و عميق تر است . چنانچه كشورهاي اروپايي و آمريكايي ، با اين بحران از سالها قبل مواجه بوده اند و هم اكنون تفريح و آسايش شهروندان از اركان اساسي برنامه ريزيهاي  كلان آنها بشمار مي رود .
حال اگر به انسان به ديده موجودي بنگريم كه نبايد زير چرخ دنده هاي تمدن خرد شود ، بايد به تمايلات و خواسته هاي روحي و جسمي او در زماني كه فارغ از وظايف معيشتي و زيستي خود مي باشد ، اجازه بروز داد . در حقيقت همتي كه فرد در زندگي مصروف مي دارد بايد در اين ساعت شكوفا شود ، تفكر با ارزش او در اين زمان صورت پذيرد و بتواند به امور دلخواه خود بپردازد .
•    تفريح و وقت آزاد كه ديروز امكانات يك طبقه ويژه بودند ، امروز بصورت حق همگاني درآمده است . مفهوم تفريح در اجتماعي تغييرات زيادي يافته است . تحليل وقت آزاد با همة پيچيدگيش ما را وادار مي كند آن را در زمينه هاي زير بررسي كنيم :
•    زمان وقت آزاد
•    نوع فعاليت
•    روش تفريح
در وراء اين سه حالت تفريح ، سه پديده مشترك و هم معني وجود دارند : تفريح ، آزادي و حق انتخاب .
انسان آگاهانه يا ناآگاهانه انتخاب مي كند و وقت هاي آزاد خود را طوري معين مي كند تا براي اعصابش كه در اثر فعاليتهاي اجباري زندگي روزانه ، كار ازدحام و خستگي ناشي از فشردگي بي حد محيط زندگي شهري آرامش دهنده بوده و باعث تعادل فيزيكي ـ رواني گردد . جفر دومازيه (  jaffre Damazedier ) سه عامل اصلي وقت آزاد را مشخص مي كند :
•    رفع خستگي : با استراحت
•    سرگرمي : با تغيير
•    انبساط خاطر : با تفريح
1 ـ رفع خستگي : در وقت آزاد براي رهايي از خستگي شامل : استراحت ، سكوت ، بيكاري ، مشغوليات بدون هدف معين و اعمال بدون اجبار عيني .
2 ـ سرگرمي : براي رهايي از دلتنگي براي دوري از محل كار شامل : رفتن به مسافرت ، تغيير محيط ، جستجو و يا حتي تصورات ذهني .
3 ـ انبساط خاطر : براي رهايي از خستگي فكري و يكنواختي روزانه و در نتيجه پرورش جسم و روان و شكوفايي شخصيت و فرهنگ انساني . ( كانديليس ، ؟ )

ويژگيهاي فعاليتهاي فراغتي
اوقات فراغت را مي توان زماني دانست كه فرد در آن به فعاليتها و اشتغالاتي مي پردازد كه به ميل خود به منظور استراحت ، تفريح ، سرگرمي ، افزايش معلومات و يا توسعه مهارتها برگزيده است .
امروزه فراغت به  عنوان اصلي كه جاي مشخصي در اوقات شهروندان پيدا كرده داراي اهميت زيادي است و داراي ويژگيهاي ذيل مي باشد :
•    رها بودن از وظايف رسمي
•    هدف جهت مادي نداشتن
•    نشاط و شادماني
•    پاسخگويي به نيازهاي فردي ( سازمان مشاور فني و مهندسي شهرداري تهران ، …. 16 )
چهار ويژگي اصلي فراغت از نظر دو مازيه عبارتند از :
•    رهايي از وظيفه
•    جهت نگرفتن
•    سرگرم كردن
•    تأثير شخصيت ( دومازيه ، 1352 ، 12 )‌
مقاصد فراغت را مي توان به هفت دسته تقسم نمود :
1 ـ استراحت و تجديد قوا
2 ـ بازي و تفريح
3 ـ كسب اطلاع و تكميل معلومات شخصي
4 ـ پرورش و شكوفايي شخصيت
5 ـ نشست و برخاست با همگنان
6 ـ كار خلاق و ايجاد آثار
7 ـ طلب رهايي از ماديات زندگي و گريز از توهم
اوقات فراغت به گفته آلتان (Altan) داراي كاركردهاي مثبت زير است :
•    تأمين سلامت روحي و جسمي افراد و جامعه
•    شناخت محيط و طبيعت و كسب تجربه هاي آموزشي
•    توسعه هنرهاي زيبا
•    بالا بردن ظرفيت كاري افراد ، پس از يك دوره استراحت و تمديد اعصاب
•    توسعه روابط ميان جوامع ( حسين زاده ، ميكائيلي ، 1379 )

كار دلخواه و آزاد در وقت آزاد
كار دلخواه يعني فعاليتي كه انسان با ميل شخصي و فارغ از وظايف شغلي ، تعهدات خانوادگي و نيازهاي شخصي اوليه مثل : خواب ، خوراك و حمام و بطور كلي هر كاري كه با آزاداي دروني و ميل قلبي و باطني انجام مي دهد . اين فعاليت سطوح مختلف دارد و از آفرينشهاي علمي و هنري تا كارهاي ضد اجتماعي را در بر مي گيرد : اوج آن فعاليت دانشمند ، هنرمند ، نويسنده و يا فيلسوفي است  كه بنا بر نياز دورني اش به تحقيق و آفرينش دست مي زند . پس از آن فعاليتهايي مثل كتاب خواندن ، رفتن به سينما ، تماشاي فوتبال و يا بازي كردن قرار مي گيرد و در پايين اين طيف ، فراغت منفي و ناسالم است مانند تبهكاري اجتماعي ، اعتياد ، بزهكاري و  تشكيل باندها و گروههاي ضد اجتماعي .
•    فراغت ناب : آفرينش و خلاقيت هنري و فكري و جستجوگري .
•    تفريح : استراحت ، نشاط و تجديد قوا
•    سرگرمي : رفع ملال و گذران وقت
•    فراغت منفي : پديد هاي ضد اجتماعي و بزهكاري
از آنجا كه گذران فراغت در فضا اتفاق مي افتد ( خصوصاً فراغت پويا ) با برنامه ريزي فضايي ارتباطي نزديك دارد . هر نوع فعاليت فراغتي مانند تماشاي تلويزيون در خانه ، رفتن به پارك ، قدم زدن ، دوچرخه سواري و بازديد آثار تاريخي به فضا مربوط مي شود . بنابراين يكي از معيارهاي طبقه بندي فراغت ، سلسله مراتب فضايي آن است . فراغت از نظر مكاني به سه بخش عمده تقسيم مي شود :
•    گذران فراغت در محيط خانه
•    گذران فراغت در محيط شهر و روستا
•    گذران فراغت در عرصه كشور و بين المللي
گذران فراغت در خانه يا جنبه فردي دارد . مثل شنيدن موسيقي ، تماشاي تلويزيون ، مطالعه و استراحت ؛ يا جنبه گروهي ، مانند ديدار و گفتگو با دوستان ، بازيهاي خانوادگي ، مطالعه دسته جمعي و كار توليد جمعي . در عرصه دوم يعني محيط شهر ، گذران فراغت يا در فضاي بسته اتفاق مي افتد كه براي فعاليت شخصي در نظر گرفته شده اند . مثل سينما ، تئاتر ، نمايشگاه ، موزه ، سالنهاي ورزشي ، كتابخانه و فرهنگ سرا كه بيشتر متناسب با فعاليت غيرفعال است ، يا در فضاهاي باز كه بيشتر با فراغت فعال سر و كار دارد مثل رفتن به پارك ، قدم زدن ، دوچرخه سواري ، ورزش در مكانهاي باز ، بازديد از فضاهاي شهري ، حضور در هفته بازارها و غيره . سرانجام فضاهاي گذران فراغت ، عرصه بيرون شهر را در بر مي گيرد و با مفهوم ديگري به نام گردشگري يا توريسم ( داخلي و خارجي ) ارتباط مي يابد . ( مهدي زاده ، 1379 )
فراغت و تفريح در دين
« هيچوقت فارغ و بيكار منشين ، وقت خود را ضايع مساز ، وقت غنيمت است . تا وقت و فرصت باقي است آن را تلف ننموده و تكامل در تو وجود نداشته باشد ، همين كه از كار فارغ شدي به كار ديگري مشغول شو و در كارهاي ميل و رغبت و توكل تو به خداوند تعالي باشد . »  
پيامبر اكرم ( ص ) همواره در جهت رشد استعداد ها و پرورش جسم و روح تشويق مي نمودند :
« تفريح كنيد ، بازي كنيد ، زيرا دوست ندارم در دين شما خشونتي ديده شود . »
ايشان فرموده اند : « بهترين سرگرمي مؤمن شناست و به فرزندان خود نيز شنا و تيراندازي بياموزيد . » همچنين هشدار داده اند كه قدر نعمتهاي صحت و فراغت را بدانند و در آنها كفران روا مدارند تا مغبون نگردند . از طرفي آن حضرت عنايت داشتند كه برخي كارهاي فراغت كه هرزگي و ابتذال را به دنبال داشته باشند نه تنها موجب اسراف و تبذير در نعمتها و كفران آن مي گردد ، بلكه فرد را به انحرافات و بزهكاريها سوق داده باعث ايجاد مشكلات اجتماعي مي گردد ؛ به علاوه عدم توجه به امور تربيتي و اجتماعي و سهل انگاري در چگونگي گذران اوقات فراغت مردم بويژه جوانان و نوجوانان و محرومين و معلولين ، به تحليل تدريجي و استهلاك توان و استعداد آنها و صرف انرژي در راههاي ناصواب منجر مي شود كه در صورت وجود مشكلات بيولوژيكي ، فردي ، اجتماعي ، اقتصادي و فرهنگي ممكن است به بروز معلوليتهاي ثانويه ، ايجاد بي تفاويتها ، يأس  ، مرگ زودرس ، ناسازگاريها ، انحرافات و بزهكاري گردد . ( شهابي ، 1366 ، 1 تا 3 )

ابعاد اقتصادي گذران فراغت
يك تلقي اشتباه فراغت را موضوعي تفنني و هزينه بر مي داند بايد اصلاح شود . امروزه در تمام دنيا به اين نتيجه رسيده اند كه فراغت يكي از نيازهاي اساسي و اوليه زيستي است .  تمام فعاليتهاي اقتصادي از نياز شروع مي شود و نياز به كالا ، اساس توليد ، توزيع و مصرف است :
بنابراين مردم اگر براي رفع نيازهاي خود ، كالايي متناسب ببينند به راحتي حاضرند هزينه اش را بپردازند . ايجاد تسهيلات فراغتي را نبايد صرفاً سرمايه گذاري بخش عمومي بدون برگشت دانست . اولاً در اينجا برگشت سرمايه منفعتي اجتماعي است و به رشد روحي و افزايش توان ملي كمك مي كند ؛ ثانياً مي تواند منشأ اشتغال  و توليد باشد و درآمد ايجاد كند . از طرف ديگر تجربه جهاني نشانگر اين است كه برنامه ريزي گذران فراغت حتماً نياز به سرمايه گذاريهاي كلان و عيب ندارد ، آگاهي اوقات با كارهاي ساده و با استفاده ساده و با استفاده از فضاهاي مرده و تأسيسات و تجهيزات فرسوده نيز مي توان فضاهاي فراغتي مطلوب ايجاد كرد . فضاهاي قديمي و فرسوده شهر مي توانند از چند نظر جذاب باشند :
•    يادآور تاريخ و هويت آن مكان هستند .
•    با بازسازي مختصر مي توانند فضاي شهري را از نظر بصري زيبا  كنند . ( مهدي زاده ، 1379 )

تأثيرات عدم برنامه ريزي فراغت
« زيباترين چيزي كه مي توان تجربه كرد ، چيزي است مرموز ، چنين چيزي سر چشمه هنر راستين و علم است . كسي كه با چنين احساسي ناآشناست ، كسي كه نمي تواند دمي فارغ از خويشتن به عالمي مرموز خيره شود ، كسي است كه در وجود خود چيزي بيش از يك مرده ندارد و چشم بينايي و بسته است . » ( آلبرت انيشتين ، ؟ )
بازي براي كودكان و نوجوانان يعني ابراز شوق از اينكه در وقت دلخواه و در مكان دلخواه كشفياتي انجام دهند . بازي در حد اعلاي خود نوعي پژوهش است . تمدن جديد در بازي طبيعي كودكان است برده است . آنچه براي كودكان در حول و حوش منزلشان جاذبه داشت از ميان رفته است و بيشتر مخفيگاههاي مرموز كه بازي را براي كودكن فريبنده مي ساخت جارو شده اند .
غالباً فراموش مي كنند كه در جهان خشن و مدرن امروزي ، بازيهاي قايم باشك و ديدن چيزهاي زيبا ، همانقدر براي كودكان در حال رشد لازم است كه هوا و غذا .
دكتر فنينگ ( fanning )  در مطالعه اي كه دربارة خانواده هاي آپارتمان نشين آلمان در سال 1967 انجام داده ، ثابت كرد كه تعداد بيماران رواني و ناراحتيهاي ريوي در بين آنها سه برابر خانواده هايي است كه در خانه هاي حياط دار زندگي مي كنند و هر چه ارتفاع آپارتمان بيشتر باشد ، بيداد بيماري رواني بيشتر خواهد بود . حال در ميان كودكان زير 10 سال ميزان بيماري رقم بزرگتري را نشان مي دهد كه حاكي از تأثير مخرب تر بر روي اطفال است . خلاصه اينكه اگر از خردسالان فرصت بازي ، مخاطره جويي و دوستيابي در فضاي آزاد سلب شود ، رشد عواطف متوقف خواهد شد و اين يعني عمارتي كه از بن خراب شده است . ( هودسن ، 1347 )‌
در جامعه شهري امروز كه زندگي اكثر خانواده ها در توده هاي جمعي و مسكوني ( آپارتمانها و برجها ) مي باشد ، اثرات نامطلوب روحي و جسمي روي  تمام افراد خانواده مشهود است و اين تأثيرات مخرب روي كودكان ، خانمهاي خانه دار و سالخوردگان بيشتر است . بيشترين تأثير روي خردسالان و كودكان است كه شخصيتشان چون روحي سفيد در حال شكل گيري است و نياز به تحرك و جنب و جوش و بازي و ارتباط با همسالان ، حضور در طبيعت و كنجكاوي و جستجو دارند تا ذهنشان پرورش يافته ، شخصيتشان شكوفا گردد و به رشد جسماني آنها كمك شود . بنابراين يكي از مؤثرترين راه حلها براي زندگي متراكم در آپارتمانها و برجها ، برنامه ريزي تفريح ، بازي و سرگرمي آنها در مقاطع مختلف زماني است ؛ يعني تخصيص فضاهاي امن و در كنترل والدين در دل طبيعت و با تنوع و گونه گوني تا اين نياز كودكان برآورده شود .
تقسيم بندي وقت آزاد
اوقات فر اغت را مي توان از چند نظر بررسي كرد :
•    از نظر زماني : مي تواند شامل بخشي از روز ، پس از پايان كار و اشتغال روزانه ، بخشي از روزهاي هفته ، تعطيلات آخر هفته ، بخشي از تعطيلات موردي و مناسبتهاي پراكنده در روزهاي سال ، بخشي از تعطيلات ساليانه بصورت چند هفته پيوسته يا ناپيوسته .
•    از نظر مكاني : در محيط خصوصي خانه ، خارج از خانه و در فضاهاي بسته ( كلوپها ، سينماها ، پاركها و زمينهاي بازي .
•    مسائل اجتماعي ـ اقتصادي : با توجه به وضعيت فعاليت ( فعال ، غير فعال ، شاغل ، غير شاغل ، خانه دار ، محصل و …. ) و با توجه به گروههاي عمده شغلي ، سطح سواد و شرايط جنسي و سني .
•    چگونگي فعاليت : گذران فراغت فعال ( ورزشي ، مذهبي ، هنري ـ آموزشي ، تفريحي ، راهنمايي و گردش ) و گذران فراغت غير فعال ( مطالعه ، سرگرميهاي سمعي ـ بصري ، هنرها و سرگرميهاي خانگي ) . ( سازمان مشاور فني و مهندسي شهرداري تهران ، 16 تا 19 )
•    فراغت از نظر سني : هدف همه انسانها از زيستن رسيدن به كيفيت و دلخواه خود از زندگي يا سعادت است كه با فراغت تعريف مي شود . همه انسانها با اين موضوع درگير هستند و به همين دليل نيازهاي فراغتي بسيار متنوع است . از كودك خردسال تا سالخوردگان همگي احتياج دارند وقتشان را بصورت دلخواه و معنادار بگذرانند . كودكان ، زمان و مردان در سنين مختلف نيازهاي فراغتي ويژه اي دارند كه بايد به آنها پاسخ داده شود و عدم ارضاي آنها مترادف با احساس نگون بختي است ...

بــانک جامع تــحــقــیــقـات رشتــه جغرافــــیـــا

تـوضـیـحــاتِ فـایــل :

- این فایل با فرمت word ( قابل ویرایش ) در اختیار شما قرار خواهد گرفت.

- تعداد صفحات : 268
- قابل ارائه و مناسب بعنوان تحقیق کلاسی

کـلمـات کـلـیـدی : ,تهران اكوسيستم طبيعي , تحقیق در مورد تهران اكوسيستم طبيعي , دانلود تحقیق تهران اكوسيستم طبيعي , دانلود رایگان تحقیق تهران اكوسيستم طبيعي , پروژه تهران اكوسيستم طبيعي , مقاله تهران اكوسيستم طبيعي , مقاله در مورد تهران اكوسيستم طبيعي , پروژه در مورد ت